Pandemia Covid-19 przestała być tematem medialnym. Nie oznacza to jednak, że zniknęły wirusy, a choroba stała się zupełnie niegroźna. Wielu epidemiologów jest zdania, że płyny odkażające i maseczki KN95 powinny na trwałe zagościć w placówkach ochrony zdrowia, gabinetach kosmetycznych i stomatologicznych. Dowiedz się, jakie środki ochrony należy stosować, aby uniknąć zakażenia wirusami i bakteriami w trakcie zabiegów.
Pandemia skończyła się, lecz wirus pozostał
W połowie maja 2022 r. stan epidemii został zastąpiony w Polsce stanem zagrożenia epidemicznego. Najbardziej widoczną zmianą jest oczywiście zniesienie obowiązku stosowania maseczek. Specjaliści podkreślają, że koniec pandemii nie oznacza, że nie będzie już dochodziło do zakażeń wirusem. W związku z tym zaleca się, aby w placówkach ochrony zdrowia pozostać przy stosowaniu pandemicznych środków ostrożności – nawet wtedy, gdy nie są już wymagane przepisami.
Środki ochrony osobistej są oczywistością w przypadku operacji i zabiegów chirurgicznych. Jednak mają uzasadnienie również przy każdym innym bliskim obcowaniu lekarza z pacjentem, w tym szczególnie w czasie leczenia stomatologicznego.
Jak zabezpieczyć się przed zakażeniem w czasie zabiegu stomatologicznego?
Zakażenia wirusowe to nie tylko SARS-CoV-2, lecz wiele innych patogenów przenoszonych drogą kropelkową, przez wydzieliny i krew. Pacjent nie ma możliwości osłaniania dróg oddechowych. Dlatego ciężar ochrony przed przeniesieniem materiału zakaźnego spoczywa przede wszystkim na lekarzu dentyście.
Niezbędne środki ochrony osobistej stomatologa to:
- maseczka – podstawą jest osłona dróg oddechowych, np. maska KN95 wielorazowa lub jednorazowego użytku: to zabezpieczenie przede wszystkim przed emisją patogenów od lekarza do pacjenta – przy okazji maski chronią lekarza i personel przed zanieczyszczeniami, które powstają w trakcie borowania,
- gogle – skuteczna ochrona oczu przed mgiełką wodną, startymi drobinami materiałów stomatologicznych i tkanek zęba,
- przyłbica – działa podobnie jak gogle, lecz chroni całą twarz i szyję,
- rękawiczki ochronne – lateksowe, nitrylowe lub winylowe, zabezpieczają lekarza przed bezpośrednim kontaktem z tkankami i płynami ustrojowymi pacjenta,
- odzież ochronna – może to być fartuch lub uniform złożony z tuniki i spodni: zadaniem ubrań jest przede wszystkim zabezpieczenie przed zabrudzeniami – jednorazowy fartuch flizelinowy jest też komfortowym zabezpieczeniem dla pacjenta, który obawia się zanieczyszczenia odzieży w trakcie leczenia stomatologicznego,
- czepek – nakrycie głowy zabezpiecza przed gubieniem włosów, ich zabrudzeniem lub dostawaniem się do pola zabiegowego,
- kapcie ochronne – ochraniacze na buty z flizeliny lub folii są przydatne zarówno dla pacjentów, jak i lekarzy: chronią przed zanieczyszczeniami przenoszonymi na butach.
Środki ochrony osobistej powinny stosować wszystkie osoby, które przebywają w gabinecie w czasie trwania zabiegów leczniczych. Zasada dotyczy nie tylko współpracowników stomatologa, lecz także np. osób dorosłych, które przyprowadziły na wizytę dzieci.
Jak zabezpieczyć poczekalnię gabinetu stomatologicznego?
Ochrona przed zakażeniami nie ogranicza się wyłącznie do sali zabiegowej, lecz powinna objąć także poczekalnię. Jakie środki ostrożności należy zachować, wyjaśnia doradca z internetowej hurtowni stomatologicznej Limedic: – Ogólną zasadą, która powinna determinować urządzenie poczekalni stomatologicznej, jest minimalizm. Należy usunąć wszystkie niepotrzebne przedmioty: czasopisma, zabawki dla dzieci, gadżety i produkty promocyjne. Konieczne jest przygotowanie dystrybutora płynu odkażającego do rąk oraz zasobnika z papierowymi chusteczkami lub ręcznikami.
Kluczową kwestią jest też stosowanie odpowiedniego grafiku godzinowego. Stomatolog powinien tak umawiać pacjentów, aby uniknąć tłoku w poczekalni. Jest to szczególnie ważne przy planowaniu wizyt dzieci.
Dezynfekcja gabinetu po każdym zabiegu
Meble, sprzęt i narzędzia w gabinecie stomatologicznym należy dezynfekować po każdej wizycie. Po wyjściu pacjenta, a przed przyjęciem następnego, należy przewietrzyć (krótko, lecz intensywnie) pomieszczenie zabiegowe i usunąć wszystkie zanieczyszczenia z fotela, spluwaczek koszy na śmieci. Warto zdezynfekować cały unit, w tym w pierwszej kolejności powierzchnie dotykowe. Stomatolog powinien dla każdego pacjenta przeznaczyć świeże, sterylne końcówki do narzędzi, np. do turbiny czy mikrosilnika.
Wskazane jest też wykonanie dezynfekcji fumigacyjnej (wytwarzanie mgiełki ze środka odkażającego, np. nadtlenku wodoru). Do nieinwazyjnego niszczenia patogenów możesz wykorzystać lampy emitujące światło UV.
Ważną, lecz nie zawsze stosowaną zasadą, jest wymiana jednorazowej odzieży ochronnej po każdym zabiegu. Jeżeli używasz odzieży wielorazowego użytku, należy przeprowadzić szybką dezynfekcję aerozolem, starannie umyć ręce i założyć świeże rękawiczki.