Muzyka towarzyszy nam od samego początku – już dzieci w łonie matki słyszą i reagują na dźwięki z otoczenia. Muzyka koi i uspokaja lub przeciwnie, pobudza i ożywia. Nic dziwnego, że muzykoterapia jest jednym z najstarszych sposobów leczenia wielu schorzeń, a badacze podkreślają ogromne znaczenie wpływu muzyki na rozwój najmłodszych i liczne korzyści, jakie płyną zarówno z jej słuchania, jak i tańca oraz grania nawet na najprostszych instrumentach.
Kołysanki, piosenki i inne dźwięki
Spontaniczne reakcje na muzykę można zaobserwować już u najmniejszych dzieci. Kołysanki nucone przez mamę uspokajają i ułatwiają zaśnięcie, wesołe piosenki wywołują uśmiech i pierwsze próby tańczenia, klaskania czy przytupywania. Wiele dzieci ma wyraźnie sprecyzowany gust muzyczny (który oczywiście zmienia się wraz z upływem czasu) i swoje ulubione melodie.
Już od czasów starożytnych wiadomo, że obcowanie z muzyką wzbogaca osobowość, wzmacnia wrażliwość, relaksuje lub aktywizuje oraz pozytywnie wpływa na rozwój emocjonalny i społeczny. Dlatego tak ważne jest, by zapewnić dzieciom regularny kontakt z muzyką – zarówno w domu, puszczając im różnego rodzaju utwory i zachęcając do śpiewania, tańca czy wystukiwania rytmu, jak i na prowadzonych przez profesjonalistów zajęciach dla najmłodszych, np. rytmice, tańcu, nauce gry na instrumencie. Dotyczy to w równej mierze dzieci bardziej i mniej uzdolnionych muzycznie – tłumaczy nasz rozmówca z Centrum Zabawy i Rozwoju Elfik w Sosnowcu.
Wszechstronny rozwój dzięki muzyce
Jakie korzyści przynosi dzieciom obcowanie z muzyką? Trudno wymienić wszystkie, ale spróbujmy przedstawić przynajmniej te najważniejsze:
- rozwój mózgu i układu nerwowego;
- stymulacja słuchu i poczucia rytmu;
- rozwój motoryczny poprzez taniec bądź grę na instrumentach;
- wzmacnianie pamięci i koncentracji;
- okazja do autoekspresji;
- relaksuje i zmniejsza napięcie nerwowe;
- kształtuje wyobraźnię, emocjonalność i wrażliwość.
Praktyka pokazuje, że dzieci w wieku żłobkowym i przedszkolnym chętnie biorą udział w zajęciach muzycznych, a wspólne zabawy i obcowanie z muzyką wspierają rozwój społeczny – maluchy stają się odważniejsze, łatwiej nawiązują kontakty i integrują się ze swoją grupą. Wspólne śpiewanie, tańczenie, słuchanie czy granie wprowadza pozytywną atmosferę, oczywiście pod warunkiem, że rodzaj muzyki i czas trwania zajęć są dostosowane do wymagań poszczególnych grup wiekowych.
Rytmika czy taniec?
Wielu rodziców zadaje sobie pytanie, na jakie zajęcia muzyczne posłać swoje dziecko. Rytmika czy taniec stają się powoli standardem w wielu żłobkach i przedszkolach. Ciekawą opcją są zajęcia logorytmiki, łączące terapię logopedyczną z rytmiką. Kompilacja ruchu, rytmizowanego mówienia, śpiewu i gry na wybranych instrumentach wspomaga rozwój mowy i słuchu, usprawnia oddychanie, kształtuje pamięć muzyczną, poczucie rytmu oraz wspiera ogólny rozwój intelektualny i społeczny. Logorytmikę poleca się wszystkim dzieciom, również tym z różnego rodzaju zaburzeniami.
Taniec pozwala dzieciom na swobodny ruch w rytm muzyki, wzmacnia ich poczucie pewności siebie, kształtuje wrażliwość muzyczną, ułatwia nawiązywanie więzi i – co być może najważniejsze – daje dzieciom w każdym wieku mnóstwo radości. Dzięki zajęciom tanecznym łatwiej jest zwalczyć nieśmiałość, a także w bezpieczny i twórczy sposób spożytkować nadmiar energii nawet w przypadku najbardziej aktywnych maluchów.
Zajęcia muzyczne to również gra na instrumentach, która uczy cierpliwości, konsekwencji i koncentracji, a także wszechstronnie rozwija młodego człowieka. Już niemowlęta radośnie wybijają rytm na bębenku, a kilkulatki mogą zacząć ćwiczenia pod okiem nauczyciela – jeśli tylko chcą. Warto namawiać dziecko i stwarzać mu okazje do próbowania gry na różnych instrumentach, natomiast zmuszanie go do zajęć może przynieść efekt odwrotny od oczekiwanego i zniechęcić malucha.
